Overwater Grondbeleid Adviesbureau

Blogs

Grondbeleid opnieuw onder de loep

dinsdag 15 oktober 2024 Grondbeleid staat weer volop in de politieke belangstelling. Met een nijpende woningnood en ambitieuze bouwdoelstellingen probeert Nederland antwoorden te vinden op de vraag hoe de woningbouw kan worden versneld en hoe de financiële meerwaarde van  functiewijzigingen ten goede kan komen aan de gemeenschap.
Lees verder

Het verlengen van een gemeentelijk voorkeursrecht

dinsdag 2 juli 2024 Het gemeentelijk voorkeursrecht is momenteel een ‘hot item’ in onze praktijk. Niet alleen omdat de regeling over het voorkeursrecht sinds 1 januari 2024 is overgegaan van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) naar de Omgevingswet, maar ook omdat gemeenten in toenemende mate de meerwaarde inzien van het grondbeleidsinstrument voorkeursrecht bij (beoogde) functiewijzigingen en gebiedsontwikkeling.
Lees verder

Werken bij Overwater Grondbeleid Adviesbureau: Jeroen Krijgsman

donderdag 7 maart 2024 Op onze website en in de komende nieuwsbrieven kunt u een nieuwe rubriek verwachten, waarin steeds een van onze collega’s vertelt over hoe het is om bij Overwater Grondbeleid Adviesbureau te werken, hoe een typische werkdag eruit ziet en welke uitdagingen wij zoal tegenkomen. Wij hopen hiermee een beeld te geven van het werk als grondzakendeskundige en hopelijk ook nieuwe mensen voor ons mooie vak te interesseren, want een mooi vak is het zeker. 
 
Lees verder

Is bouwgrond overgewaardeerd?

woensdag 6 maart 2024 Het aanpakken van de woningnood, hoge bouwkosten en een naar moderne maatstaven hoge rentestand leiden tot een gewijzigd speelveld in de grondmarkt. 
Lees verder

Het voorkeursrecht is populair

vrijdag 15 december 2023 Sinds de zomer van 2023 merken wij een sterke toename van het aantal vragen om het voorkeursrecht te vestigen, echter de komst van de Omgevingswet per 1 januari 2024 stelt hieraan bijzondere eisen.
Lees verder

Nadeelcompensatie onder de Omgevingswet

maandag 30 oktober 2023 De regelingen betreffende planschade en nadeelcompensatie zoals opgenomen in de Wet op de ruimtelijke ordening (Wro) gaan per 1 januari 2024 over naar de Omgevingswet. Daarnaast treedt dan ook titel 4.5 van de Algemene wet bestuursrecht in werking, waarin een algemene nadeelcompensatieregeling is opgenomen. 
Lees verder

Sanctionering van niet-naleving Didam-regels

dinsdag 24 oktober 2023 In deze bijdrage legt mr. R.J. Lucassen de focus wat minder op de talrijke uitspraken die de afgelopen periode zijn verschenen, maar besteedt hij vooral aandacht aan de vraag, 
welke sancties mogelijk zijn en worden toegepast ingeval van schending van de Didam-regels. 
Lees verder

Pluk laaghangend fruit bij het kostenverhaal

vrijdag 22 september 2023 De brief van de minister d.d. 19 juni 2023 met als titel Modernisering van het grondbeleid, volstaat met het signaleren van vermeende problemen en laat na concrete oplossingen voor te stellen. Die zijn ons inziens wel voorhanden. 
 
Lees verder

Kostenverhaal onder de Omgevingswet

donderdag 14 september 2023 Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 wordt de Wet ruimtelijke ordening geheel ingetrokken, inclusief het kostenverhaal. In de Omgevingswet komt daarvoor een kostenverhaalsregeling terug, die in deze blog op hoofdlijnen wordt toegelicht.
Lees verder

Onteigening onder de Omgevingswet

woensdag 5 juli 2023 Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 wordt de huidige onteigeningswet grotendeels ingetrokken. Onteigening voor de fysieke leefomgeving wordt straks geregeld in de Omgevingswet. In deze blog wordt ingegaan op onteigening onder de Omgevingswet en de relevante wijzigingen ten opzichte van de onteigeningswet.
 
Lees verder

Het voorkeursrecht onder de Omgevingswet

dinsdag 6 juni 2023 De regeling betreffende het publiekrechtelijk voorkeursrecht van koop zoals deze nu is opgenomen in de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) gaat grotendeels over naar de Omgevingswet die per 1 januari 2024 in werking treedt; de Wvg komt dan te vervallen. Op een aantal punten brengt de Omgevingswet  wijzigingen met zich mee. 
Lees verder

Onteigening uitsluiten is in niemands belang

maandag 20 maart 2023 In deze blog lichten wij het begrip onteigening toe, omdat het naar onze mening van belang is dat de maatschappelijke discussie over dit onderwerp met de juiste kennis wordt gevoerd. De uitkomst is dat het in niemands belang is om onteigening op voorhand uit te sluiten.
 
Lees verder

Kostenverhaal en de macroaftopping, is deze altijd terecht?

woensdag 28 september 2022 Het herontwikkelen van bijvoorbeeld agrarische gronden naar een woongebied gaat gepaard met het moeten maken van kosten. De waarde van de te ontwikkelen gronden wordt ook gezien als  kostenpost; de inbrengwaarde van de gronden, waarover vaak wordt gediscussieerd.
Lees verder

'Doorstart' Overwater Kenniscentrum: van Sturend Grondbeleid naar Sturend en Actief Grondbeleid

maandag 26 september 2022 Nu Diana Frikkee en Peter Overwater hun belangen in de onderneming hebben verkocht, richten zij zich op het overdragen en delen van kennis m.b.t. het toepassen van grondbeleidsinstrumenten. Concreet betekent dat actief bezig zijn met het door ontwikkelen van het concept Sturend en Actief Grondbeleid en het daarover beleidsmatig adviseren, publiceren en geven van cursussen.
Lees verder

Een tweede argument waarom het gelijkheidsbeginsel van 'Didam', naar wij denken, niet van toepassing is bij één op één verkoop tussen overheden

woensdag 29 juni 2022 Wij denken dat het overheden vrij staat één op één aan elkaar te verkopen niet alleen omdat het gelijkheidsbeginsel niet van toepassing is op het privaatrechtelijk rechtsverkeer tussen overheden maar ook omdat er dan sprake is van een transactie in het publieke belang, waarvoor geen mededingingsruimte hoeft te worden gegeven.
 
Lees verder

Turnkey grondverwerving: meer grip op de zaak

vrijdag 18 maart 2022 In het ruimtelijke debat horen wij waar het gaat om de woningbouwopgave nog maar één geluid: versnellen! De nieuwe minister legt de lat hoog, hoe dan ook moeten er jaarlijks meer woningen worden gebouwd dan tot dusver is gelukt.
Lees verder

Een andere kijk op Didam

donderdag 23 december 2021

Het arrest inzake Didam heeft in de 'Blog wereld' onmiddellijk in overwegende mate geleid tot de conclusie, dat overheden bij grondverkoop (potentiele) gegadigden de gelegenheid moeten bieden om mee te dingen.

Lees verder

Het regeerakkoord, stikstofreductie en minnelijk overleg

woensdag 22 december 2021 In het vorige week gesloten regeerakkoord wordt een Nationaal Programma Landelijk Gebied aangekondigd, dat de uitdagingen in de landbouw en natuur aanpakt met een transitiefonds waarin tot 2035 cumulatief een bedrag van 25 miljard euro beschikbaar komt. 
Lees verder

Werken bij Overwater

donderdag 25 november 2021 Luc Rozendaal is sinds 1 april 2021 werkzaam bij Overwater Grondbeleid Adviesbureau. In deze blog gaat hij in op zijn enthousiasme voor grondzaken in het algemeen en zijn werkzaamheden bij het Grondbeleid Adviesbureau in het bijzonder.
Lees verder

Mogelijkheden vestiging voorkeursrecht

woensdag 24 november 2021 In onze praktijk krijgen wij vaak de vraag of het mogelijk is om tot vestiging van het gemeentelijk voorkeursrecht over te gaan wanneer er sprake is van een toegedachte bestemming voor een perceel, die op basis van het bestemmingsplan reeds vigeert. 
Lees verder

Onteigening ter uitvoering van een omgevingsplan

dinsdag 15 juni 2021 Het Kroonbesluit (KB) over de onteigening ter uitvoering van het bestemmingsplan 'omgevingsplan Galgeriet 2019' geeft inzicht in de wijze waarop een omgevingsplan na de inwerkingtreding van de Omgevingswet de grondslag kan vormen voor een onteigeningsbeschikking.
Lees verder

Valkuilen bij vestiging gemeentelijk voorkeursrecht - deel 2

maandag 1 maart 2021 In de nieuwsbrief van september 2020 heeft Olaf van den Broek gewezen op valkuilen bij het vestigen van een voorkeursrecht op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg). In dit blog wordt - in vervolg op deze eerdere blog –  ingegaan op de wettelijke grondslag voor vestiging van een voorkeursrecht en ook weer tips geboden om ook hier valkuilen te vermijden. 
Lees verder

Dijkversterking actueel

maandag 1 maart 2021 In de komende jaren zal een belangrijk deel van de dijken langs de grote rivieren in ons land opnieuw versterkt worden. De dijken dienen aan nieuwe normen te voldoen om de veiligheid te waarborgen, mede met het oog op de verwachte gevolgen van de klimaatverandering.
Lees verder

De verdwijning van de wijzigingsbevoegdheid uit het bestemmingsplan onder de Omgevingswet

zaterdag 27 februari 2021 Op basis van de huidige stand van zaken treedt de Omgevingswet per 1 januari 2022 (inmiddels uitgesteld naar 1 juli 2022) in werking. Daarmee verandert de procedure voor het wijzigen van het juridisch bindende ruimtelijke plan. In deze blog gaan wij in op wat dit betekent voor de wijzigingsbevoegdheid die nu nog op basis van de Wet ruimtelijke ordening (‘Wro’) in een bestemmingsplan kan worden opgenomen maar na inwerkingtreding van de Omgevingswet niet meer in een omgevingsplan.
Lees verder

Grip op grondverwerving

maandag 21 september 2020 Het kunnen beschikken over de grond is een essentiële voorwaarde voor het realiseren van een gebiedsontwikkeling. Dit aspect raakt ook aan een van de meest fundamentele en sterkst in de wetgeving verankerde rechten, namelijk dat van eigendom. Het recht doen aan- en afwegen van alle belangen zorgt ervoor dat de procedures in het kader van het gemeentelijk voorkeursrecht en onteigening zijn gebonden aan strikte voorschriften. Daardoor is het planmatig verwerven van grond een complex, langdurig en vaak kostbaar proces. 
Lees verder

Valkuilen bij vestiging gemeentelijk voorkeursrecht

donderdag 17 september 2020 Op basis van de publicaties in de Staatscourant nemen wij waar dat het gemeentelijk voorkeursrecht weer veelvuldig uit de gereedschapskist van gemeenten wordt gehaald. Na opvraag van de bijbehorende stukken constateren wij dat er nogal eens vormfouten worden gemaakt. In dit blog worden veel gemaakte valkuilen benoemd en handvatten geboden om deze te vermijden.
Lees verder

Zorgt de gebruiksvergoedingsregeling onder de Omgevingswet 'eindelijk' voor de door grondeigenaren gewenste retributie voor medegebruik van hun grond?

vrijdag 10 juli 2020 Op 27 mei 2020 is de concept ministeriële regeling voor de gebruiksvergoeding ter online consultatie gegaan. In de gebruiksvergoedingsregeling wordt de gebruiksvergoeding die in bepaalde gevallen door initiatiefnemers van een gedoogplicht onder de Omgevingswet aan rechthebbenden moet worden betaald nader uitgewerkt, aan de hand van een aantal artikelen en een bijbehorende toelichting.
Lees verder

Wel of niet onteigenen voor natuur?

dinsdag 7 juli 2020 Het onderwerp wel of niet onteigenen als middel om een in het algemeen belang gegeven andere bestemming feitelijk te realiseren is van alle tijden. Waarbij speelt het grondrecht op eigendom en de noodzaak om maatschappelijk doelstellingen te realiseren. Dit onderwerp speelt ook bij het aanleggen van nieuwe natuur en herstel van de biodiversiteit in bestaande natuurgebieden.
Lees verder

Regionale Energie Strategie

donderdag 14 mei 2020 In juni 2019 is het Klimaatakkoord gepresenteerd door de regering. Doel is de landelijke CO2 uitstoot drastisch te verminderen onder andere door middel van een energietransitie. In de Regionale Energie Strategie (RES) speelt energieopwekking uit zon en wind een rol, naast bijvoorbeeld de aanleg van warmteleidingen en -netten. Ten behoeve van een effectieve aanpak is Nederland opgedeeld in 30 energieregio’s, die ieder moeten bepalen hoe die energietransitie het best kan worden vormgegeven. Iedere regio zal een RES opstellen.
Lees verder

Uitstel Omgevingswet: voor uitoefenen macht is prestige belangrijker dan goede wetgeving

vrijdag 3 april 2020 De leden van de Eerste Kamer zijn verkeerd geïnformeerd door de minister bij de stemming over de Aanvullingswet Grondeigendom bij de Omgevingswet in maart 2020 en de Invoeringswet Omgevingswet in februari 2020. Er was toen op het ministerie al bekend dat het alleen al technisch vanwege het niet afgerond zijn van het Digitaal Stelsel Omgevingswet, niet mogelijk zou zijn de wet per 1 januari 2021 in te voeren. Maar de minister heeft dit niet gedeeld met de Kamer.
Lees verder

De Aanvullingswet Grondeigendom: oude wijn in nieuwe zakken!

donderdag 12 maart 2020 In het blad De Landeigenaar van maart 2020 is opgenomen het door Diana Frikkee en Peter Overwater geschreven artikel Aanvullingswet Grondeigendom: oude wijn in nieuwe zakken. De in het artikel gestelde vragen over het stemgedrag in de Kamer zijn beantwoord, de wet is aangenomen. De conclusie van oude wijn in nieuwe zakken blijft.
Lees verder

Uit de praktijk: Behoefte aan meer dan alleen het toepassen van grondbeleidsinstrumenten

dinsdag 10 maart 2020 In toenemende mate merk ik in mijn praktijk dat er behoefte is aan meer dan bijvoorbeeld alleen een vestiging van een gemeentelijk voorkeursrecht of het voeren en verzorgen van een (administratieve) onteigeningsprocedure. Voor opdrachtgevers staat het doel (lees: het tijdig beschikken over gronden ten behoeve van het realiseren van een succesvolle gebiedsontwikkeling) centraal en niet zozeer de daarvoor benodigde middelen (vestiging van een gemeentelijk voorkeursrecht of een onteigeningsprocedure).
Lees verder

Maatschappelijke ontwrichting door versnipperd grondeigendom!

dinsdag 21 januari 2020 In het Land- en Tuinbouwbulletin van januari 2020 is ons artikel 'Maatschappelijke ontwrichting door versnipperd grondeigendom' opgenomen. Grondhandelaren kopen grond op, knippen deze op in kleine percelen en verkopen deze aan particulieren. Kopers wordt daarbij voorgehouden dat de opgeknipte percelen 'warme' grond betreft, waarvoor daarom veel méér dan de agrarische waarde moet worden betaald. Echter, zonder op geld waardeerbare aanwijzingen die een hogere prijs rechtvaardigen. De enige partij die hier flink aan verdient is de grondhandelaar. Natuurlijk is het allereerst de verantwoordelijkheid van kopers, maar de maatschappelijke gevolgen gaan verder. Die zijn beschreven in het artikel, gericht op het verder voeren van de ons inziens noodzakelijke discussie en het nemen van maatregelen.
Lees verder

Onteigenen, nu of na invoering van de Omgevingswet?

maandag 20 januari 2020 Een belangrijk deel van de bestaande wetgeving m.b.t. ruimtelijke ordening zal worden opgenomen in de Omgevingswet. De Omgevingswet zal volgens de officiële planning per 1 januari 2021 in werking treden. Los van de vraag of deze datum gehaald zal worden, is het voor gemeenten (maar ook voor provincies en het Rijk) van belang om bij geplande ruimtelijke ontwikkelingen een keuze te maken om de gereedschapskist nu open te maken om de bestaande grondbeleidsinstrumenten in te zetten of om te wachten op de Omgevingswet.
Lees verder

Aanleg van een kabel- en leidingnet: alternatieven voor het aanbieden van een zakelijk recht overeenkomst aan publieke en semi-publieke rechthebbenden

donderdag 16 januari 2020 Een net is een zelfstandige onroerende zaak. Natrekking, waarbij de eigendom toevalt aan eigenaren van percelen waarin het net is gelegen, is daardoor niet aan de orde. Wel dient de leidinglegger toestemming van grondeigenaren en/of eventuele overig gerechtigden en/of gebruikers van de benodigde percelen te verkrijgen voor de aanleg en instandhouding van het net. Deze toestemming kan op verschillende manieren worden verkregen en, indien nodig, als ultimum remedium worden afgedwongen op basis van de Belemmeringenwet Privaatrecht.
Lees verder

Grondverwerving voor niet-lucratieve bestemmingen

woensdag 13 november 2019 In het kader van grondverwerving hebben gemeenten (maar ook provincies en het Rijk) de mogelijkheid vanwege het algemeen belang een voorkeursrecht te vestigen op gronden op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg). Een gemeente heeft dan – behoudens enkele in de wet genoemde uitzonderingen – het eerste recht van koop op de gronden. 
Lees verder

Het voorkeursrecht onder de Aanvullingswet grondeigendom

dinsdag 12 november 2019 Op 8 oktober 2019 heeft het plenaire debat over het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet plaatsgevonden. De regeling van het voorkeursrecht onder de Aanvullingswet grondeigendom was voornamelijk onderwerp van discussie. Na het plenaire debat is er nog een aantal amendementen ingediend of gewijzigd. Op 16 oktober jl. zijn de stemmingen over deze amendementen geweest. In deze blog geef ik de aangenomen amendementen weer en de betekenis voor de praktijk.
Lees verder

Kostenverhaal onder de Aanvullingswet grondeigendom

maandag 21 oktober 2019 In de huidige praktijk van het kostenverhaal zijn de PPT-criteria (Profijt, Proportionaliteit, Toerekenbaarheid) het uitgangspunt. Het aangenomen amendement van Ronnes c.s. betreffende financiële bijdragen voor ontwikkelingen van een gebied op publiekrechtelijke basis, vormt hiermee een duidelijke breuk.
Lees verder

Grondverwervingsstrategie in vogelperspectief

vrijdag 27 september 2019 Overwater Grondbeleid Adviesbureau adviseert verschillende gemeenten over het in eigendom verkrijgen van gronden voor de realisatie van zeer diverse projecten. Daarbij is het belangrijk om onderhandelingen met de eigenaren te voeren, parallel aan het doorlopen van de noodzakelijke (planologische) procedures. Wij hebben in kaart gebracht hoe dit proces optimaal kan worden vormgegeven en uitgezet in de tijd.
Lees verder

Kunnen onze koeien blijven grazen in de veenweidegebieden?

dinsdag 23 juli 2019 De veehouders in de veenweidegebieden hebben zorgen over de bodemdaling en de klimaatopgave van het rijk om de uitstoot van (koolstofdioxide) en CH4 (methaangas) te verminderen, omdat deze ontwikkelingen de voortzetting van hun bedrijven in gevaar brengt. Het centrale doel van het Klimaatakkoord is om de opwarming van de aarde tegen te gaan en de nationale uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 49% te verminderen.
Lees verder

Het voorkeursrecht onder de Aanvullingswet grondeigendom - deel 1

maandag 1 juli 2019 Op 1 juli verscheen in het Land- en Tuinbouwbulletin een artikel van Olaf van den Broek over het voorkeursrecht onder de Aanvullingswet grondeigendom. In het artikel wordt ingegaan op de belangrijkste voorgestelde wijzigingen in de regeling van het voorkeursrecht en wordt nagegaan of de regeling bijdraagt aan het bereiken van de nieuwe doelstellingen. 
Lees verder

Gevolgen van dijkversterking

dinsdag 2 april 2019 In de komende jaren zal een groot aantal zeedijken en rivierdijken versterkt worden, dit vloeit voort uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Diverse waterschappen en hoogheemraadschappen voeren momenteel onderzoeken aan de dijken uit en stellen projectplannen voor de dijkversterking op.
Lees verder

Een ondergrondse leiding in mijn land: mag ik nog bouwen of verbouwen?

maandag 17 december 2018 Nederland heeft circa 20.000 kilometer ondergrondse leiding voor gevaarlijke stoffen. Er bestaat een gerede kans dat ook door uw grond een buisleiding loopt of dat er een buisleiding in de grond van uw buren ligt. In deze blog ga ik in op de vraag of deze leidingen extra beperkingen met zich mee brengen en wat is daarin de betekenis van de Zakelijk Recht Overeenkomst?
Lees verder

Erfpacht als betrouwbare basis voor de verduurzaming van particuliere woningen

maandag 17 december 2018 In 2015 hebben 195 landen het 'Akkoord van Parijs' ondertekend. Het Akkoord van Parijs stelt klimaatdoelen om de opwarming van de aarde te beperken. Op het moment van het schrijven van dit blog zijn de deelnemende landen in Katowice (Polen) in overleg om de gestelde klimaatdoelen concreter te maken. Eén van de doelstellingen is om in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met bijna de helft terug te dringen ten opzichte van 1990.
Lees verder

Erfpacht en marktconforme canonherziening

dinsdag 13 november 2018 Erfpacht is een zakelijk recht dat de erfpachter de bevoegdheid geeft eens anders onroerende zaak te houden en te gebruiken. Voor zover in de akte van vestiging niet anders is bepaald, heeft de erfpachter hetzelfde genot van de zaak als een eigenaar. 
Lees verder

Wat betekent een aanwijzing als archeologisch (rijks)monument?

woensdag 12 september 2018 Bij het begrip 'monument' wordt al snel gedacht aan oude statige gebouwen. Deze kunnen door toekenning van een speciale monumentenstatus worden beschermd. Dit betreft zogenaamde gebouwde monumenten. Naast gebouwde monumenten wordt in Nederland verder onderscheid gemaakt in natuurmonumenten, landschapsmonumenten en aardkundige monumenten.
Lees verder

Oudeschip, dorp in de verdrukking

dinsdag 31 juli 2018 Het dorp Oudeschip is een kleine woonkern in het noorden van Groningen en maakt deel uit van de gemeente Eemsmond. Het dorp telt ongeveer 125 inwoners, die waarschijnlijk zonder uitzondering trots zijn op hun dorp en bijzonder veel waarde hechten aan de rust van het uitgestrekte Groninger platteland. Maar de rust is relatief.
Lees verder

10 jaar Wro, 10 jaar anterieure overeenkomsten

woensdag 11 juli 2018 Op 1 juli jl. was het 10 jaar geleden dat de Afdeling grondexploitatie als onderdeel van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) in werking trad. De regeling gaat uit van een duaal stelsel, dat wil zeggen de gemeenteraad stelt een exploitatieplan vast, tenzij de grondexploitatie anderszins verzekerd is.
Lees verder

Uit de praktijk: woningen en dijkversterking

dinsdag 10 juli 2018 Een groot gedeelte van Nederland ligt beneden zeeniveau. Daar komt bij dat ons land in de delta van een aantal grote rivieren met enorme piekafvoeren ligt. Tel bij deze gegevens de klimaatverandering en de zeespiegelstijging op en u weet waarom de overheid zwaar inzet op het Hoogwaterbeschermingsprogramma.
Lees verder

Sturend Grondbeleid weer volledig actueel

vrijdag 22 juni 2018 In 2002 schreef mijn collega Peter Overwater het boek "Sturend Grondbeleid: wie de grond heeft, die bouwt". De publicatie gaat over de vraag hoe het bestaande grondbeleidsinstrumentarium zo goed mogelijk kan worden ingezet voor het realiseren van nieuwe bouwlocaties.
Lees verder

Onvoorziene omstandigheden bij gebiedsontwikkeling: partijen gebonden aan 'oude' afspraken?

donderdag 21 juni 2018 Op grond van afdeling 6.4 van de Wet ruimtelijke ordening ('afdeling grondexploitatie') is een gemeenteraad verplicht om kostenverhaal van bouwplannen vooraf te verzekeren, indien de bouwplannen op gronden geprojecteerd zijn die niet in eigendom van de gemeente zijn. Kosten­verhaal door een gemeente kan op verschillende manieren plaatsvinden: door het vaststellen van een exploitatieplan, door het heffen van baatbelasting of door het sluiten van een (anterieure) exploitatie­overeenkomst waarin de gemeente met één of meerdere partijen een samenwerkingsovereenkomst.
Lees verder

Nadeelcompensatie: wat is dat eigenlijk?

donderdag 21 juni 2018 De overheid handelt in het algemeen belang. Door dit handelen kan schade ontstaan. Als die schade wordt veroorzaakt door onrechtmatig handelen of wanprestatie dient die schade vergoed te worden. Als het handelen van de overheid voortvloeit uit wetten of regels, dan is dat handelen rechtmatig. Uit het rechtmatig handelen van de overheid kan ook schade voortvloeien, denk aan dijkverzwaring of het verbreden van een rijksweg. Als dat schade tot gevolg heeft, is de vraag: komt dat nadeel of die schade voor compensatie in aanmerking?
Lees verder

De Koninklijke Besluiten tot onteigening van 2017: een analyse - Deel 2

donderdag 21 juni 2018 In het tweede deel van dit artikel staan wij stil bij de Koninklijke Besluiten tot onteigening (KB's) die in 2017 door de Kroon zijn genomen. Ten tijde van het schrijven van dit artikel waren er 38 KB's over 2017 gepubliceerd, waarvan enkele in de Staatscourant van januari 2018.[2] Dit zijn er 7 meer dan in 2016. Ter vergelijking: in 2014 en 2015 zijn er 43 (met één gehele afwijzing van het onteigeningsverzoek) respectievelijk 47 KB's gepubliceerd.
Lees verder

Uit de praktijk: aanleg hoogspanningsverbinding, planschade en erfpacht

maandag 26 maart 2018 Op een uitgeefbaar bedrijventerrein is door de Minister van Economische Zaken en de Minister van Infrastructuur en Milieu (thans Infrastructuur en Waterstaat) op 4 november 2016 Inpassingsplan 'Zuid-West 380 kV west' vastgesteld, dat de aanleg van een bovengrondse 380 kV-hoogspanningsverbinding mogelijk maakt. Ter plaatse van de toekomstige leiding wil een bedrijf grond aankopen voor het uitbreiden van de fabriek die op het aangrenzende perceel gevestigd is. Gezien de ligging van de huidige fabriek is uitbreiding onder de beoogde hoogspanningsverbinding de meest voor de hand liggende keuze.
Lees verder

De Koninklijke Besluiten tot onteigening van 2017: een analyse - Deel 1

donderdag 22 maart 2018 In dit artikel staan wij stil bij de Koninklijke Besluiten tot onteigening (verder: 'KB's') die in 2017 door de Kroon zijn genomen. Ten tijde van het schrijven van dit artikel waren er 38 KB's over 2017 gepubliceerd, waarvan enkele in de Staatscourant van januari 2018.[2] Dit zijn er 7 meer dan in 2016. Ter vergelijking: in 2014 en 2015 zijn er 43 (met één gehele afwijzing van het onteigeningsverzoek) respectievelijk 47 KB's gepubliceerd.
Lees verder

Toename aantal gemeentelijke voorkeursrechten in 2017

maandag 12 februari 2018

De Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) biedt de mogelijkheid aan gemeenten om eigenaren te verplichten bij een voorgenomen verkoop de eigendom eerst aan de gemeente aan te bieden, waarmee de gemeente een betere uitgangspositie krijgt bij de realisering van de door haar gewenste plannen op haar grondgebied.

Lees verder

Uit de praktijk: zoeken naar een creatieve oplossing bij onteigening

dinsdag 12 december 2017 In de afgelopen jaren hebben wij een opdrachtgever bijgestaan bij de verkoop van een strook grond die de gemeente nodig heeft voor de uitbreiding van de lokale begraafplaats. Reeds in 2008 vestigde de gemeente het gemeentelijk voorkeursrecht op gronden rondom de begraafplaats. Achteraf bleek dat de gemeente haar prognose ten aanzien van het aantal benodigde graven fors naar beneden moest bijstellen, met name omdat steeds meer overledenen worden gecremeerd in plaats van begraven. De gronden van mijn opdrachtgever bleven echter voor een deel betrokken bij de beoogde aankoop.
Lees verder

Noopt uitstel en dus mogelijk afstel Omgevingswet tot nu aanpassen Onteigeningswet?

maandag 4 december 2017 De gedachte die heeft geleid tot bovenstaande vraag is de navolgende. Bij het maken van de Omgevingswet is gekozen voor een apart spoor voor het regelen van de wettelijke instrumenten voor grondeigendom. Dat aparte spoor is de Aanvullingswet grondeigendom, waarvan het de bedoeling is deze te zijner tijd op te laten gaan in de Omgevingswet. Onderdeel van de Aanvullingswet is een regeling voor onteigening.
Lees verder

Gemeenten onder hoogspanning

woensdag 8 november 2017 Op 1 januari 2017 is de Uitkoopregeling (Regeling specifieke uitkering aankoop woningen onder een hoogspanningsverbinding) in werking getreden. Hiermee komt het kabinet tegemoet aan de maatschappelijke wens om bewoners de mogelijkheid te geven niet langer onder een te handhaven hoogspanningslijn te wonen.
Lees verder

Beëindigen huurovereenkomst vanwege herontwikkeling: bedrijfsmatige huurder met lege handen?

dinsdag 7 november 2017 Bij de herontwikkeling van (een deel van) een gebied dient de ontwikkelende partij alle gronden tot haar beschikking te hebben, vrij van huur- en gebruiksrechten. Veelal zal voor een herontwikkeling een nieuw bestemmingsplan moeten worden vastgesteld c.q. een vigerend bestemmingsplan gewijzigd moeten worden. De grondslag voor de verwerving is dan ontwikkeling in het kader van algemeen belang (realisering van een nieuwe bestemming).
Lees verder

Afwijzing planschade aanvraag wegens voorzienbaarheid met succes aangevochten

dinsdag 7 november 2017 Voorzienbaarheid is een van de criteria waaraan een aanvraag tegemoetkoming planschade getoetst wordt. Om voorzienbaarheid te kunnen aannemen is bepalend of er ten tijde van de aankoopbeslissing een zodanig kenbare schadeveroorzakende overheidsmaatregel was dat hiermee bij de aankoopbeslissing rekening kon worden gehouden[1]. Over dit onderwerp bestaat al veel rechtspraak
Lees verder

Verbeteren instrument minnelijke verwerving in de Omgevingswet

dinsdag 18 juli 2017 Als uitgangspunt voor mijn blog wordt genomen dat de Omgevingswet er komt en dat de Onteigeningswet uit 1851 erin op zal gaan. Ook is duidelijk dat de inhoudelijk belangrijkste discussie met betrekking tot onteigening - het voornemen om onteigening mogelijk te maken zonder gerechtelijke tussenkomst - wat mij betreft ten goede is gekeerd door de brief van de minister d.d. 20 januari 2017 waarin zij dat voornemen laat varen. De eerste tekenen van het invullen daarvan in de wet zijn positief.
Lees verder

Mijn droomhuis staat op erfpachtgrond, wat nu?

dinsdag 4 juli 2017 Dit jaar heb ik zelf ervaren hoe oververhit de woningmarkt is c.q. dreigt te worden. Met name in de Randstad gaan woningen als warme broodjes over de toonbank en kopers duikelen over elkaar heen om een woning te kunnen kopen.
Lees verder

Rol van de rechter bij haar uitspraak over bevrijdende verjaring

maandag 29 mei 2017 Op 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest gewezen over het leerstuk van de bevrijdende verjaring ex artikel 3:105 juncto 3:306 BW. In het kort bepalen deze artikelen dat een bezitter van een strook grond hiervan eigenaar wordt indien er twintig jaar feitelijke macht is uitgeoefend, ook al was zijn bezit niet te goeder trouw.
Lees verder

Herleving gemeentelijk voorkeursrecht

dinsdag 14 maart 2017 Gemeenten, maar overigens ook provincies en het Rijk, kunnen op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) een voorkeursrecht van koop vestigen op bijvoorbeeld een toekomstige woningbouwlocatie.
Lees verder

Regeling plankosten exploitatieplan

dinsdag 14 maart 2017 Wanneer voor bepaalde bouwprojecten een omgevingsvergunning wordt aangevraagd, zal de gemeente op basis van het exploitatieplan, dat gelijktijdig met het bestemmingsplan wordt vastgesteld, een bijdrage in rekening brengen voor de door haar gemaakte plankosten.
Lees verder

Kenbaarheid van overwegingen bij onteigening onder de Omgevingswet

donderdag 26 januari 2017 Overheden kunnen - onder strikte voorwaarden - gronden onteigenen ter realisering van plannen in het algemeen belang, wanneer de verwerving daarvan niet slaagt. Daartoe kan het algemeen bestuur van de betreffende overheid een verzoekbesluit tot onteigening indienen bij Rijkswaterstaat Corporate Dienst. Rijkswaterstaat voert vervolgens de zogenaamde administratieve onteigeningsprocedure, resulterend in een Koninklijk Besluit tot onteigening ('KB'). Op basis daarvan kan de betreffende overheid voor de rechtbank de (gerechtelijke) onteigeningsprocedure voeren.
Lees verder

Bestuursrechter krijgt vaste rol bij onteigeningsprocedure

donderdag 26 januari 2017 Op 21 januari 2017 heeft Overwater getwitterd dat de Minister voor Infrastructuur en Milieu, naar aanleiding van de inspraakronde en de internetconsultatie, heeft bepaald dat hij voornemens is om de voorgestelde onteigeningsprocedure zo te versterken dat de bestuursrechter bij elke onteigening zal zijn betrokken.
Lees verder

Gemeentelijke voorkeursrechten in 2016

donderdag 26 januari 2017 Op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten kan de gemeente eigenaren verplichten bij een voorgenomen verkoop de gronden eerst aan de gemeente aan te bieden. Dit vanuit de visie dat als de gemeente de gronden kan kopen zij een betere uitgangspositie heeft bij de realisering van de door haar gewenste plannen.
Lees verder

Blogs per onderwerp