Noopt uitstel en dus mogelijk afstel Omgevingswet tot nu aanpassen Onteigeningswet?

De gedachte die heeft geleid tot bovenstaande vraag
is de navolgende. Bij het maken van de Omgevingswet
is gekozen voor een apart spoor voor het regelen van de wettelijke instrumenten voor grondeigendom. Dat aparte spoor is de Aanvullingswet grondeigendom, waarvan het de bedoeling is deze te zijner tijd op te laten gaan in de Omgevingswet. Onderdeel van de Aanvullingswet is een regeling voor onteigening.

Daarbij zijn als doelen benoemd het moderniseren van het onteigeningsrecht en het onteigeningsrecht meer inbedden in het bestuursrecht. Met het Ontwerp Aanvullingswet van 1 juli 2016 zijn de gestelde doelen voor het onteigeningsrecht inmiddels behaald:

• Het onteigeningsrecht wordt gemoderniseerd door de uitzondering van de vervroegde onteigening als regel op te nemen.
• Het onteigeningsrecht is ingebed in het bestuursrecht, door het laten vervallen van de Kroon en het door bestuursorganen kunnen nemen van een onteigeningsbesluit, met bestuursrechtelijke toetsing.

Invoering Omgevingswet laat op zich wachten
 Het behaald hebben van doelen geldt niet voor de Omgevingswet. Was er aan het begin van het wetgevingsproces in 2010 sprake van het invoeren van de Omgevingswetwet in 2013, is nu zeker dat invoering nog een aantal jaren op zich laat wachten, mogelijk tot na 2021. Daardoor bestaat ook het risico dat van uitstel afstel komt, immers het blijkt wel een zeer ambitieuze doelstelling te zijn om het hele omgevingsrecht in één wet te willen vatten, wat bij aanvang in 2010 ernstig is onderschat. Ook bestaat het risico dat de tegenargumenten "het is oude wijn in nieuwe zakken" en "het gaat meer om een cultuurverandering bij de overheid dan om het aanpassen van regels" zwaarder gaan tellen. Verder is niet zeker of de huidige minister (op een ander ministerie) met dezelfde overtuiging haar volle gewicht in de schaal zal leggen als de vorige, temeer nu ze wordt geconfronteerd met niet begrote, aanzienlijke uitvoeringskosten.

Aanpassen onteigeningswet?
 Het is daarom de vraag of het maatschappelijk niet gewenst is om de huidige Onteigeningswet aan te passen conform het Ontwerp Aanvullingswet. Hierdoor zou de gewenste aanpassing c.q. modernisering van het onteigeningsrecht al gelden tijdens het wetgevingsproces van de Omgevingswet en als vangnet dienen voor het geval de Omgevingswet er toch niet zal komen.

De Onteigeningswet zou dan in het jaar 2018 kunnen worden aangepast en in 2019 gaan gelden. Immers de inhoudelijke discussie over het onteigeningsrecht is gevoerd, de politieke afwegingen zijn gemaakt en de teksten in de Aanvullingswet kunnen dienen als bouwstenen.

Misschien een goed onderwerp voor verdere gedachtevorming door de Vereniging voor Onteigeningsrecht en de Vereniging van Onteigeningsadvocaten in samenwerking met de betrokken wetgevingsjuristen? Wij denken graag mee.