Blogs

Onteigening onder de Omgevingswet

woensdag 5 juli 2023 Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 wordt de huidige onteigeningswet grotendeels ingetrokken. Onteigening voor de fysieke leefomgeving wordt straks geregeld in de Omgevingswet. In deze blog wordt ingegaan op onteigening onder de Omgevingswet en de relevante wijzigingen ten opzichte van de onteigeningswet.
 

Omgevingswet: voorbereidingen op ons kantoor zijn in volle gang

dinsdag 11 april 2023 Nu de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024 een feit is, zal Overwater Grondbeleid Adviesbureau daar tijdig op inspelen om direct goed beslagen ten ijs te komen

Onteigening uitsluiten is in niemands belang

maandag 20 maart 2023 In deze blog lichten wij het begrip onteigening toe, omdat het naar onze mening van belang is dat de maatschappelijke discussie over dit onderwerp met de juiste kennis wordt gevoerd. De uitkomst is dat het in niemands belang is om onteigening op voorhand uit te sluiten.
 

Stikstof: geen subsidie maar schadeloosstelling en benodigd gezag voor onteigening

vrijdag 11 november 2022 Werkende weg ontstaan nieuwe inzichten o.a. m.b.t. de grondslag voor de vergoeding voor het stoppen met de uitstoot van stikstof en het wel kunnen onteigenen voor het verminderen van de stikstof maar het daarvoor nu ontbreken van het gewenste gezag bij de overheid.
 

Onteigening: indienen voortoets bij de Kroon vóór 1 maart 2023!

woensdag 9 november 2022 Met het uitstellen van de inwerkingtreding van de Omgevingswet schuift ook de uiterste datum voor het indienen van de voortoets op.

Nieuwe Handreiking Administratieve Onteigeningsprocedure Rijkswaterstaat

maandag 24 januari 2022 Op 10 januari 2022 heeft Rijkswaterstaat Corporate Dienst een nieuwe Handreiking Administratieve Onteigeningsprocedure gepubliceerd.

Onteigening: handreiking Grondeigendom door BZK

woensdag 19 januari 2022 Rijkswaterstaat werkt samen met een aantal gemeenten, provincies en waterschappen en het ministerie van Binnenlandse Zaken aan een draaiboek voor een goede uitvoering van de onteigeningsprocedure onder de Omgevingswet. BZK is voornemens om dit jaar een bredere handreiking Grondeigendom te publiceren.
 

Agrariërs en stikstofreductie: kies voor vrijwillig, volledige schadeloosstelling en maatwerk

dinsdag 7 september 2021 Inmiddels is het O-woord gevallen: het nadenken over het onteigenen van ca. 1.000 agrariërs t.b.v. de beperking van de uitstoot van stikstof en als gevolg daarvan de depositie van ammoniak op natuurgebieden.

Onteigeningsprocedure wel of niet in gang zetten voor 1 januari 2022; een strategische keuze

vrijdag 20 november 2020 Met de komst van de Omgevingswet zal het instrument onteigening en met name de administratieve onteigeningsprocedure ingrijpend veranderen. In dit blog worden de huidige en de nieuwe procedure kort uiteengezet. Daarna volgen overwegingen die leiden tot ons advies om nu het nog kan gebruik te maken van de huidige procedure bij bestemmingsplanonteigeningen.

De maatschappelijke nadelige gevolgen van versnipperd eigendom, onteigening en bijzondere ongeschiktheid

vrijdag 6 november 2020 De maatschappelijke nadelige gevolgen van versnipperd eigendom worden steeds zichtbaarder. Het gaat niet meer alleen om een verwerpelijk businessmodel en slachtoffers. Het fenomeen heeft zo'n grote vlucht genomen dat er inmiddels ook sprake is van een behoorlijke impact op de ruimtelijke ordening.

Grip op grondverwerving

maandag 21 september 2020 Het kunnen beschikken over de grond is een essentiële voorwaarde voor het realiseren van een gebiedsontwikkeling. Dit aspect raakt ook aan een van de meest fundamentele en sterkst in de wetgeving verankerde rechten, namelijk dat van eigendom. Het recht doen aan- en afwegen van alle belangen zorgt ervoor dat de procedures in het kader van het gemeentelijk voorkeursrecht en onteigening zijn gebonden aan strikte voorschriften. Daardoor is het planmatig verwerven van grond een complex, langdurig en vaak kostbaar proces. 

Wel of niet onteigenen voor natuur?

dinsdag 7 juli 2020 Het onderwerp wel of niet onteigenen als middel om een in het algemeen belang gegeven andere bestemming feitelijk te realiseren is van alle tijden. Waarbij speelt het grondrecht op eigendom en de noodzaak om maatschappelijk doelstellingen te realiseren. Dit onderwerp speelt ook bij het aanleggen van nieuwe natuur en herstel van de biodiversiteit in bestaande natuurgebieden.

Onteigenen, nu of na invoering van de Omgevingswet?

maandag 20 januari 2020 Een belangrijk deel van de bestaande wetgeving m.b.t. ruimtelijke ordening zal worden opgenomen in de Omgevingswet. De Omgevingswet zal volgens de officiële planning per 1 januari 2021 in werking treden. Los van de vraag of deze datum gehaald zal worden, is het voor gemeenten (maar ook voor provincies en het Rijk) van belang om bij geplande ruimtelijke ontwikkelingen een keuze te maken om de gereedschapskist nu open te maken om de bestaande grondbeleidsinstrumenten in te zetten of om te wachten op de Omgevingswet.

Aanvullingswet grondeigendom aangenomen: wat gaat er veranderen?

maandag 4 november 2019 Op 17 oktober 2019 is de Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet aangenomen door de Tweede Kamer. De Omgevingswet zal naar verwachting op 1 januari 2021 in werking treden. De Aanvullingswet is aangenomen inclusief acht amendementen. Een drietal andere amendementen werd verworpen.

Gevolgen van dijkversterking

dinsdag 2 april 2019 In de komende jaren zal een groot aantal zeedijken en rivierdijken versterkt worden, dit vloeit voort uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Diverse waterschappen en hoogheemraadschappen voeren momenteel onderzoeken aan de dijken uit en stellen projectplannen voor de dijkversterking op.

Actualisatie onteigeningsdocumenten Rijkswaterstaat Corporate Dienst

donderdag 16 augustus 2018 Voor het opstellen van de concept documenten voor de start van de administratieve onteigeningsprocedure trof ik recent een actualisatie aan van de onteigeningsdocumenten op de website van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Uit de praktijk: woningen en dijkversterking

dinsdag 10 juli 2018 Een groot gedeelte van Nederland ligt beneden zeeniveau. Daar komt bij dat ons land in de delta van een aantal grote rivieren met enorme piekafvoeren ligt. Tel bij deze gegevens de klimaatverandering en de zeespiegelstijging op en u weet waarom de overheid zwaar inzet op het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

De Koninklijke Besluiten tot onteigening van 2017: een analyse - Deel 2

donderdag 21 juni 2018 In het tweede deel van dit artikel staan wij stil bij de Koninklijke Besluiten tot onteigening (KB's) die in 2017 door de Kroon zijn genomen. Ten tijde van het schrijven van dit artikel waren er 38 KB's over 2017 gepubliceerd, waarvan enkele in de Staatscourant van januari 2018.[2] Dit zijn er 7 meer dan in 2016. Ter vergelijking: in 2014 en 2015 zijn er 43 (met één gehele afwijzing van het onteigeningsverzoek) respectievelijk 47 KB's gepubliceerd.

De Koninklijke Besluiten tot onteigening van 2017: een analyse - Deel 1

donderdag 22 maart 2018 In dit artikel staan wij stil bij de Koninklijke Besluiten tot onteigening (verder: 'KB's') die in 2017 door de Kroon zijn genomen. Ten tijde van het schrijven van dit artikel waren er 38 KB's over 2017 gepubliceerd, waarvan enkele in de Staatscourant van januari 2018.[2] Dit zijn er 7 meer dan in 2016. Ter vergelijking: in 2014 en 2015 zijn er 43 (met één gehele afwijzing van het onteigeningsverzoek) respectievelijk 47 KB's gepubliceerd.

Onteigeningsuitspraak Hedwigepolder, last famous words van advocaat-generaal Van Oven.

maandag 26 februari 2018 De uitspraak van de Hoge Raad d.d. 5 januari 2018 over de Hedwigepolder is niet alleen interessant door de ongewone casus en heftigheid waarmee deze onteigeningsprocedure wordt gevoerd. Ook is relevant dat de Hoge Raad de krachtig verwoorde conclusie van de waarnemend advocaat-generaal J.C. van Oven afwijst.

Uit de praktijk: zoeken naar een creatieve oplossing bij onteigening

dinsdag 12 december 2017 In de afgelopen jaren hebben wij een opdrachtgever bijgestaan bij de verkoop van een strook grond die de gemeente nodig heeft voor de uitbreiding van de lokale begraafplaats. Reeds in 2008 vestigde de gemeente het gemeentelijk voorkeursrecht op gronden rondom de begraafplaats. Achteraf bleek dat de gemeente haar prognose ten aanzien van het aantal benodigde graven fors naar beneden moest bijstellen, met name omdat steeds meer overledenen worden gecremeerd in plaats van begraven. De gronden van mijn opdrachtgever bleven echter voor een deel betrokken bij de beoogde aankoop.

Beëindigen huurovereenkomst vanwege herontwikkeling: bedrijfsmatige huurder met lege handen?

dinsdag 7 november 2017 Bij de herontwikkeling van (een deel van) een gebied dient de ontwikkelende partij alle gronden tot haar beschikking te hebben, vrij van huur- en gebruiksrechten. Veelal zal voor een herontwikkeling een nieuw bestemmingsplan moeten worden vastgesteld c.q. een vigerend bestemmingsplan gewijzigd moeten worden. De grondslag voor de verwerving is dan ontwikkeling in het kader van algemeen belang (realisering van een nieuwe bestemming).

Verbeteren instrument minnelijke verwerving in de Omgevingswet

dinsdag 18 juli 2017 Als uitgangspunt voor mijn blog wordt genomen dat de Omgevingswet er komt en dat de Onteigeningswet uit 1851 erin op zal gaan. Ook is duidelijk dat de inhoudelijk belangrijkste discussie met betrekking tot onteigening - het voornemen om onteigening mogelijk te maken zonder gerechtelijke tussenkomst - wat mij betreft ten goede is gekeerd door de brief van de minister d.d. 20 januari 2017 waarin zij dat voornemen laat varen. De eerste tekenen van het invullen daarvan in de wet zijn positief.

Rol van de rechter bij haar uitspraak over bevrijdende verjaring

maandag 29 mei 2017 Op 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest gewezen over het leerstuk van de bevrijdende verjaring ex artikel 3:105 juncto 3:306 BW. In het kort bepalen deze artikelen dat een bezitter van een strook grond hiervan eigenaar wordt indien er twintig jaar feitelijke macht is uitgeoefend, ook al was zijn bezit niet te goeder trouw.

Bestuursrechter krijgt vaste rol bij onteigeningsprocedure

donderdag 26 januari 2017 Op 21 januari 2017 heeft Overwater getwitterd dat de Minister voor Infrastructuur en Milieu, naar aanleiding van de inspraakronde en de internetconsultatie, heeft bepaald dat hij voornemens is om de voorgestelde onteigeningsprocedure zo te versterken dat de bestuursrechter bij elke onteigening zal zijn betrokken.

Kenbaarheid van overwegingen bij onteigening onder de Omgevingswet

donderdag 26 januari 2017 Overheden kunnen - onder strikte voorwaarden - gronden onteigenen ter realisering van plannen in het algemeen belang, wanneer de verwerving daarvan niet slaagt. Daartoe kan het algemeen bestuur van de betreffende overheid een verzoekbesluit tot onteigening indienen bij Rijkswaterstaat Corporate Dienst. Rijkswaterstaat voert vervolgens de zogenaamde administratieve onteigeningsprocedure, resulterend in een Koninklijk Besluit tot onteigening ('KB'). Op basis daarvan kan de betreffende overheid voor de rechtbank de (gerechtelijke) onteigeningsprocedure voeren.

Oneigenlijk gebruik van het begrip staatssteun bij onderhandelingen ter voorkoming van onteigening

maandag 21 november 2016 Een belangrijk deel van onze praktijk bestaat uit het begeleiden van onteigeningstrajecten. Wij staan bij deze trajecten enerzijds de onteigende, anderzijds op andere locaties de overheid bij tijdens de onderhandelingen ter voorkoming van onteigening en een eventuele rechtsgang.