Overwater Grondbeleid Adviesbureau

Actief Grondbeleid bij transitie landelijk gebied

Bij niet lucratieve bestemmingen (voor natuur, infrastructuur en landbouwtransitie) maakt de overheid ook uit waar en zo ja hoe die ontwikkeling zal plaatsvinden. De overheid realiseert die ontwikkeling (dus anders dan bij lucratieve ontwikkelingen) zo nodig door de verwerving van de grond, voor haar rekening en risico. Daarbij worden dan ook de verschillende grondbeleids-instrumenten in onderlinge samenhang ingezet. Gericht op het tijdig veranderen van het huidige grondgebruik.  

Het realiseren van de verschillende opgaven (de transitie van het buitengebied) gebeurt door middel van gebiedsprocessen. Bij een aantal provincies is dit al volop gaande. Een volgende stap is het vaststellen van gebiedsplannen.
Onderdeel van die plannen zal zijn het laten zien waar en per wanneer het huidige gebruik van een deel van de grond en gebouwen zal veranderen. Dit veranderen kan door de huidige grondeigenaren of gebruikers worden gedaan. Gebeurt dit niet tijdig, dan is de inzet nodig van het grondbeleidsinstrumentarium waarover de provincie beschikt. 

Dat instrumentarium bestaat uit: 

  • het op de markt kopen van strategische grondposities, die wordt ondergebracht in een grondbank; 
  • het bereiken van overeenstemming met grondeigenaren over het gewenste andere gebruik (door het leveren van maatwerk, o.a.voortgezet gebruik, gewijzigde bestemming gebouwen, kwalitatieve verplichting, grondruil);
  • minnelijk verwerven op basis van een schadeloosstelling;
  • het vestigen van een voorkeursrecht voor gronden met een niet agrarische bestemming (bestemming natuur en agrarisch medegebruik mag wel);
  • het vestigen van een gedoogplicht; 
  • het toepassen van kavelruil;
  • onteigenen.

Blogs over dit onderwerp