Sturend en Actief Grondbeleid
Nederlands staat voor een groot aantal uitdagende en ingrijpende opgaven die met elkaar concurreren om de schaarse ruimte. Er moeten voor 2030 900.000 woningen worden gebouwd en ook zal er een grote transitie plaatsvinden in het buitengebied. Het daar voor vereiste gewijzigd grondgebruik zal worden gerealiseerd door het toepassen van grondbeleid. Waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen
- lucratieve functies die op basis van planologische besluiten door de overheid, worden gerealiseerd voor rekening en risico van marktpartijen.
- niet lucratieve functies, die worden gerealiseerd door en voor rekening en risico van de overheid.
Sturend Grondbeleid
Bij lucratieve functies (ruwweg woningbouw, bedrijfsterreinen, intensieve recreatie, windmolens en zonneparken) maakt de overheid uit: waar en hoe een gewenste ontwikkeling zal plaatsvinden. Die ontwikkeling wordt veelal voor rekening en risico gerealiseerd door marktpartijen. De kosten die een overheid daarbij maakt, worden vergoed door de marktpartij.
Overheden en marktpartijen gaan in onderhandeling over de samenwerking bij de gebiedsontwikkeling. Daarvoor is het nodig de eigen onderhandelingspositie te kennen door te weten hoe en wanneer de verschillende grondbeleidsinstrumenten in onderlinge samenhang kunnen worden ingezet.
Actief Grondbeleid
Bij niet lucratieve functies (natuur, infrastructuur en landbouwtransitie) maakt de overheid ook uit waar en zo ja hoe die ontwikkeling zal plaatsvinden. De overheid realiseert die ontwikkeling (anders dan bij lucratieve ontwikkelingen) zo nodig door de verwerving van de grond, voor haar rekening en risico. Ook daarbij worden de verschillende grondbeleidsinstrumenten in onderlinge samenhang ingezet.