Sturend Grondbeleid bij stedelijke- en gebiedsontwikkeling
Bij het creëren van lucratieve functies (ruwweg voor woningbouw, bedrijventerreinen, intensieve recreatie, windmolens en zonneparken) maakt de overheid uit: waar en zo ja hoe die ontwikkeling zal plaatsvinden, met het algemeen belang en goede ruimtelijke ordening als uitgangspunten.
De ontwikkeling wordt vervolgens meestal door- en voor rekening en risico van marktpartijen (ontwikkelaars) gerealiseerd. De (plan)kosten die een overheid daarbij maakt, worden vanuit de opbrengsten uit de ontwikkeling vergoed door de marktpartijen.
Op basis van het grondrecht eigendom komt de eventuele waardestijging van grond, als gevolg van de gebiedsontwikkeling, toe aan de eigenaar.
De rode draad daarbij is dat er per gebiedsontwikkeling tussen overheden en marktpartijen wordt samengewerkt, waarbij de overheid de regievoerder en uiteindelijke beslisser is, in het algemeen belang. Dit proces is samen te vatten onder de noemer 'Sturend Grondbeleid'.
Overheden en marktpartijen gaan vooraf met elkaar in onderhandeling over de samenwerking bij de gebiedsontwikkeling. Daarvoor is het nodig de eigen onderhandelingspositie te kennen door te weten hoe en wanneer de verschillende grondbeleidsinstrumenten in onderlinge samenhang kunnen worden ingezet.
Het gaat daarbij dan veelal om: