Overwater Grondbeleid Adviesbureau

Nadeelcompensatie bij planologische besluitvorming

Wat is nadeelcompensatie?
De overheid handelt in het algemeen belang ter uitvoering van haar publiekrechtelijke taak. Die taak vloeit voort uit wetten of regels, het zogeheten rechtmatig overheidshandelen. Als gevolg van het treffen van die maatregelen door de overheid kan een bedrijf of particulier schade lijden, die voor compensatie in aanmerking kan komen. Om voor compensatie in aanmerking te komen moet er sprake zijn van onevenredig nadeel en van een causaal verband tussen de schade en het overheidsbesluit dat de schade heeft veroorzaakt. Denk hierbij aan dijkverzwaring, de aanleg van een provinciale weg of verbreding van het spoor, een hoogspanningsverbinding of een andere grote ruimtelijke ingreep. Zo lang de overheidsingreep niet het eigendom raakt van de benadeelde, komt de benadeelde uitsluitend voor een tegemoetkoming in aanmerking als de schade boven een toe te passen drempel van maatschappelijk risico uitkomt. 

Nadeelcompensatie of planschade?
Planschade is een bijzonder vorm van nadeelcompensatie. Planschade kan zich voordoen indien sprake is van een planologisch besluit, bijvoorbeeld een nieuw bestemmingsplan of een omgevingsvergunning waarbij wordt toegelaten om van het bestemmingsplan te mogen afwijken. Het planologische besluit kan waardedaling van vastgoed veroorzaken. Ook is het mogelijk dat inkomensschade optreedt.  
                
Wij hebben specifieke ervaring met het analyseren van planschaderisico’s. Wij doen nauwkeurig onderzoek door het maken van een planologische vergelijking. Wij taxeren eventuele schade als gevolg van planologisch nadeel naar de peildatum waarop de schade zich voordoet en met inachtneming van alle daarop van toepassing zijnde jurisprudentie. Desgevraagd geven wij een onafhankelijke second opinion. 

Tevens hebben wij specifieke ervaring met de analysering van direct planologisch nadeel, bijvoorbeeld bij herstructurering van bedrijventerreinen.  

Omgevingswet
Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Het begrip ‘planschade’ komt niet terug in de Omgevingswet. In plaats daarvan is een algemene regeling Nadeelcompensatie in werking getreden waarin nieuwe regels zijn opgenomen over de voorwaarden waaronder een benadeelde met succes kan verzoeken om een tegemoetkoming van schade als gevolg van planologische besluiten en/of feitelijk daaruit voortvloeiende wijzigingen in de (bebouwde) omgeving.

Gelet op het overgangsrecht blijven de huidige (planschade)regels, zoals opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening, echter ook na de inwerkingtreding van de Omgevingswet nog gedurende geruime tijd van betekenis. Wij zijn uitstekend op de hoogte van het huidige recht, het overgangsrecht en het nieuwe recht en passen deze toe in onze adviezen.

Blogs over dit onderwerp
Mag planologische medewerking geweigerd worden wegens ontbreken planschadeovereenkomst?